Emocje w pracy to coś, czego nie da się uniknąć. Czas, który poświęcamy na pracę, to 1/3 naszej doby. Nie da się podejść do tego na „sucho” i bez emocji. To nie tylko zadania do wykonania, cele do osiągnięcia i kolejne maile do odpisania. To ogromna część naszego życia, która daje nam środki na utrzymanie i zabezpiecza naszą przyszłość. Buduje również Twoją tożsamość, bo codziennie zostawiasz w niej kawałek siebie. Swoje zaangażowanie, energię i czas. Nie da się przejść obojętnie obok emocji, które się tam pojawiają. Każdy z nas przynajmniej raz czuł narastającą irytację, kiedy jego starania zostały pominięte. Każdy choć raz zaciskał zęby, słysząc nieuzasadnioną krytykę. Każdy zna to uczucie, gdy napięcie rośnie, ale trzeba je zdusić, bo „nie wypada” wyrażać złości w pracy. To jak nad nią zapanować?
Dlaczego emocje w miejscu pracy mają tak duże znaczenie?
Codziennie wchodzimy do biura ze swoim doświadczeniem i umiejętnościami, ale też z radością, ekscytacją, niepokojem lub frustracją, co może prowadzić do trudnych emocji w pracy. Jesteśmy tylko ludźmi, nie da się zostawić naszych uczuć na progu firmy. Nasze emocje i to jak się czujemy, ma ogromny wpływ na naszą motywację, czy dogadamy się z zespołem i jak poradzimy sobie z codziennymi wyzwaniami. Samopoczucie jest siłą napędową naszych działań. Emocje informują nas, co jest dla nas ważne. Wskazują na problemy do rozwiązania, pomagają budować więzi i podejmować lepsze decyzje. Ignorowanie ich nie sprawia, że znikają. Wręcz przeciwnie. Tłumione, zaczynają działać pod powierzchnią.
Jakie są skutki ignorowania negatywnych emocji w pracy?
Czy można całkowicie „odciąć się” od emocji w pracy? Można próbować. Można przykleić na twarz uśmiech i udawać, że wszystko jest w porządku. Jednak to, co czujemy, zawsze upomni się o uwagę. Poczujesz narastające zmęczenie, frustrację i dojdzie do nagłych wybuchów złości, które zaskoczą nawet Ciebie. Zamiast zamiatać emocje pod dywan, lepiej nauczyć się nimi zarządzać.
Jak tłumienie emocji wpływa na zdrowie psychiczne?
Kiedy ignorujemy swoje emocje, praca nie jest już miejscem rozwoju, a staje się polem walki. Nie skupiamy się już na zadaniach, tylko angażujemy całą naszą energię w tłumienie irytacji i unikanie konfrontacji. To wszystko odbija się na naszej koncentracji, kreatywności i motywacji. Im dłużej trwa ten stan, tym bardziej proste obowiązki zaczynają męczyć, a każde kolejne wyzwanie wydaje się jeszcze większym obciążeniem.
Stłumiona złość nie zniknie sama. Przekształci się w przewlekłe dolegliwości somatyczne i bezsenność. Ciało reaguje na złość, jakby nieustannie było w stanie zagrożenia. Jakie będą skutki? Wypalenie zawodowe, stany lękowe, a nawet depresja.
Przeczytaj: Złość w depresji, nerwicy oraz w wypaleniu zawodowym
Jak radzić sobie z emocjami w trudnych sytuacjach zawodowych?
Złość, frustracja i stres w pracy są jedynie reakcją na problemy, których doświadczasz. Prawdziwy problem stanowi to jak sobie z nimi poradzisz. I czy nie zrobisz tego w sposób, który zrujnuje Twoje zdrowie psychiczne i relacje zawodowe. Jak więc znaleźć równowagę?
Obecne badania1 dają nam coraz jaśniejszy obraz. Okazuje się, że jednym ze skuteczniejszych narzędzi w zarządzaniu emocjami jest uważność (mindfulness). Osoby, które praktykują uważność, rzadziej stosują tzw. działanie powierzchniowe, czyli tłumienie emocji i udawanie pozytywnego nastawienia.
Najlepsze metody na radzenie sobie z trudnymi emocjami
Jeśli będziesz regulować emocje na bieżąco, unikniesz ich kumulowania się. Pomocne są świadome oddychanie, krótkie przerwy na odzyskanie dystansu oraz refleksja nad źródłem emocji: Co dokładnie mnie zdenerwowało? Czy mam na to wpływ? W trudnych sytuacjach możesz zastosować technikę STOP (zatrzymaj się, weź oddech, obserwuj emocję, podejmij świadomą reakcję) lub zadać sobie pytanie: Czy chcę, by ta sytuacja zdominowała mój dzień?
Zarządzanie emocjami – dlaczego warto nad nimi pracować?
Zarządzanie emocjami to świadome kierowanie nimi. Polega na rozpoznaniu pierwszych sygnałów złości, budowaniu odporności psychicznej i znajdowaniu zdrowych sposobów rozładowania napięcia. Może to być aktywność fizyczna lub rozmowa z kimś zaufanym. To pomaga nie tylko lepiej funkcjonować w pracy, ale też zapobiega długoterminowym konsekwencjom emocjonalnego przeciążenia. W końcu to nie emocje nas definiują, ale to, jak sobie z nimi radzimy.
Jak zbudować zdrową atmosferę pracy w kontekście emocji?
Zdrowej atmosfery nie definiujemy wyłącznie brakiem konfliktów. Myśląc o miejscu, które naprawdę nam sprzyja, myślimy o przestrzeni, w której mamy swobodę mówienia o swoich emocjach i nie obawiamy się przy tym oceny i konsekwencji, co pozwala lepiej zarządzać trudnymi emocjami. Niestety w wielu organizacjach wciąż panuje zasada, że emocje zostawiamy za progiem biura. Tu jest praca, tutaj trzeba być opanowanym i profesjonalnym. A badania jednoznacznie pokazują, że to, co stłumione odbija się w postaci chronicznego stresu i prowadzi do spadku efektywności. Stąd już krótka droga do wypalenia zawodowego. Osoby otwarcie mówiące o swoich potrzebach i trudnościach są bardziej zaangażowane i lojalne wobec swojej firmy.
Znaczenie komunikacji w zarządzaniu emocjami
Jak budować zdrową atmosferę? Przede wszystkim trzeba postawić na świadomą komunikację, otwartość na perspektywę współpracowników i umiejętne regulowanie silnych emocji. Kultura pracy, w której przełożony oczekuje, że problemy rozwiązujemy po godzinach pracy, nie sprzyja produktywności i kondycji psychicznej pracowników.
Wspieranie otwartości w zespole – pomoc psychologiczna
Nie zawsze samo zarządzanie wystarczy. Czasem problem jest tak głęboko zakorzeniony, że pomoc specjalisty jest niezbędna. Kiedy rozważyć konsultację z psychologiem lub coachem? Przede wszystkim w chwili, kiedy zauważasz, że napięcie w pracy odbija się na Twoim życiu prywatnym. Idą za tym trudności z kontrolowaniem emocji i stres, który stopniowo zaczyna Cię przerastać. Każdy dyskomfort zasługuje na Twoją uwagę. Nie musisz czekać, aż znajdziesz się pod ścianą, żeby sięgnąć po pomoc. Im szybciej ona przyjdzie, tym łatwiej będzie Ci osiągnąć oczekiwane zmiany, a także sprawdzić swoje umiejętności w radzeniu sobie ze stresem.
„Poświęcamy pracy średnio 8 godzin w ciągu doby. Spędzamy więc w niej znaczącą część naszego życia. To jest wręcz niemożliwe, żeby traktować emocje jako przeszkody, które trzeba zignorować. To właśnie one pokazują nam, co tak naprawdę wymaga zmiany. Czy problem tkwi w naszym podejściu, w relacjach zawodowych czy w samej organizacji pracy. W swoim gabinecie pracuję z osobami, które latami tłumiły emocje, aż w końcu ich organizm powiedział ‘dość’. Sedno w tym, aby dostrzec, że emocje to nasz wewnętrzny przewodnik, za którym trzeba podążać, aż dotrzemy do źródła dyskomfortu. Wtedy łatwiej będzie nam uniknąć kryzysowych momentów, w których dochodzi do wypalenia zawodowego. I w końcu czerpać satysfakcję z tego, co robimy” – mówi Joanna Marszalska, psycholożka i terapeutka.
Zdrowa atmosfera w pracy to nie luksus, ale fundament dobrego funkcjonowania. Zamiast traktować emocje jako problem, postrzegaj je jako sygnał, który pomaga Ci lepiej zrozumieć siebie i innych. Tworząc przestrzeń na otwartą rozmowę, dbamy nie tylko o relacje, ale też o jakość naszej pracy i samopoczucia na co dzień.
Jeśli chcesz lepiej rozumieć swoje emocje i nauczyć się, jak działać w zgodzie ze sobą, warto skorzystać z profesjonalnego wsparcia. Warsztaty rozwojowe dla kobiet dostępne na zdrowiepsychicznewbiznesie.pl oferują program Rozumienie siebie i bycie w zgodzie ze swoimi emocjami, który pomoże Ci lepiej zarządzać emocjami zarówno w pracy, jak i w życiu codziennym.
Źródła:
- Delroisse, S., Rimé, B., & Stinglhamber, F. (2023). Quality of social sharing of emotions alleviates job burnout: The role of meaning of work. Journal of Health Psychology, 28(1), 61–76. https://doi.org/10.1177/13591053221091039. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35510620/ (Dostęp: 08.02.2025).
- Hülsheger, U. R., Alberts, H. J. E. M., Feinholdt, A., & Lang, J. W. B. (2013). Benefits of mindfulness at work: The role of mindfulness in emotion regulation, emotional exhaustion, and job satisfaction. Journal of Applied Psychology, 98(2), 310–325. https://doi.org/10.1037/a0031313. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23276118/ (Dostęp: 08.02.2025).
- Brotheridge, C. M., & Lee, R. T. (2000). Testing a conservation of resources model of the dynamics of emotional labor. Journal of Occupational Health Psychology, 5(1), 95–110. https://doi.org/10.1037/1076-8998.5.1.95. https://psycnet.apa.org/doiLanding?doi=10.1037%2F1076-8998.5.1.95 (Dostęp: 08.02.2025).
- Moorthy, K., Juan, L. M., Kamarudin, A. A., Govindarajo, N. S., & T’ing, L. C. (2023). Emotional intelligence on job performance: A study on Malaysian employees. Work, 76(3), 1145–1156. https://doi.org/10.3233/WOR-220418. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37248940/ (Dostęp: 08.02.2025).