Terapia grupowa to niezwykle skuteczna forma pomocy psychologicznej, która wykorzystuje naturalne predyspozycje człowieka do funkcjonowania w grupie. Jako gatunek hiperspołeczny, najlepiej rozwijamy się i realizujemy swój potencjał właśnie w otoczeniu innych ludzi. Nasz mózg jest wyposażony w mechanizmy, które sprawiają, że łączymy się w grupy i właśnie w nich czujemy się najlepiej.
Grupa terapeutyczna staje się mikrokosmosem społecznym, w którym możemy bezpiecznie eksplorować nasze relacje, emocje i zachowania. To miejsce, gdzie uczymy się nowych sposobów interakcji, otrzymujemy wsparcie i feedback, a także mamy szansę na głębokie zrozumienie siebie i innych.
Dlaczego warto wybrać terapię grupową?
- Uniwersalność doświadczeń: W grupie odkrywasz, że nie jesteś sam ze swoimi problemami. To zmniejsza poczucie izolacji i przynosi ulgę. Uświadamiasz sobie, że inni ludzie mają podobne trudności, co pomaga w redukcji wstydu i poczucia odmienności.
- Nauka poprzez interakcje: Grupa jest jak „laboratorium relacji międzyludzkich”. Uczysz się, jak wpływasz na innych i jak oni wpływają na ciebie. To bezcenne doświadczenie, które trudno uzyskać w codziennym życiu czy nawet w terapii indywidualnej.
- Bezpieczne środowisko: Grupa terapeutyczna to miejsce, gdzie możesz bezpiecznie eksperymentować z nowymi zachowaniami i sposobami komunikacji. Masz okazję wypróbować nowe rzeczy bez obawy o konsekwencje, jakie mogłyby nastąpić w realnym świecie.
- Wsparcie i akceptacja: Doświadczasz bycia wysłuchanym i akceptowanym, co może być korygującym doświadczeniem emocjonalnym. Dla wielu osób grupa staje się pierwszym miejscem, gdzie czują się naprawdę zrozumiane i zaakceptowane.
- Rozwój umiejętności społecznych: Uczysz się, jak rozpoczynać rozmowy, wyrażać emocje, wyznaczać granice, oferować wsparcie innym i wiele więcej. Te umiejętności możesz później przenieść do swojego codziennego życia.
- Wgląd w schematy zachowań: Grupa pomaga zidentyfikować i zrozumieć powtarzające się wzorce w twoich relacjach. Często te schematy mają swoje korzenie w naszych doświadczeniach rodzinnych, a grupa daje szansę na ich zrozumienie i zmianę.
- Różnorodność perspektyw: Otrzymujesz informacje zwrotne i wsparcie nie tylko od terapeuty, ale także od innych członków grupy. Ta wielość punktów widzenia może być niezwykle cenna w procesie rozwoju osobistego.
- Możliwość pomocy innym: W grupie nie tylko otrzymujesz wsparcie, ale też masz okazję pomagać innym. To buduje poczucie własnej wartości i kompetencji.
- Katharsis: Grupa daje możliwość uwolnienia i ekspresji emocji w bezpiecznym środowisku, co może prowadzić do głębokiego oczyszczenia emocjonalnego.
- Praca nad tematami egzystencjalnymi: W grupie masz szansę porozmawiać o fundamentalnych kwestiach dotyczących życia, śmierci, sensu istnienia, co może prowadzić do głębokiego wzrostu osobistego.
Jak działa terapia grupowa?
Terapia grupowa opiera się na założeniu, że wiele naszych problemów ma swoje źródło w relacjach międzyludzkich. Grupa staje się miejscem, gdzie te problemy mogą się ujawnić i zostać przepracowane. Oto kilka kluczowych aspektów działania terapii grupowej:
- Odtwarzanie wzorców: W grupie często nieświadomie odtwarzamy schematy relacji, które znamy z naszego życia. To daje szansę na ich zidentyfikowanie i zmianę.
- Informacje zwrotne: Członkowie grupy i terapeuta dostarczają informacji zwrotnych, które pomagają zrozumieć, jak nasze zachowania wpływają na innych.
- Korektywne doświadczenia emocjonalne: Grupa może dostarczyć doświadczeń, których brakowało nam w przeszłości, np. bycia wysłuchanym czy zaakceptowanym.
- Modelowanie: Obserwując innych członków grupy i terapeutę, uczymy się nowych sposobów radzenia sobie z trudnościami.
- Spójność grupy: Poczucie przynależności do grupy jest samo w sobie czynnikiem terapeutycznym, zwłaszcza dla osób doświadczających samotności czy izolacji.
Dla kogo jest terapia grupowa?
Terapia grupowa może być szczególnie korzystna dla osób:
- Doświadczających trudności w relacjach międzyludzkich
- Mających poczucie osamotnienia i niezrozumienia
- Chcących lepiej rozumieć swoje emocje i reakcje
- Pragnących rozwinąć umiejętności komunikacyjne
- Szukających nowych sposobów radzenia sobie z problemami
- Zmagających się z niskim poczuciem własnej wartości
- Doświadczających lęków społecznych
- Chcących przepracować traumy z przeszłości
- Poszukujących głębszego sensu i celu w życiu
Jak wygląda proces terapii grupowej?
- Konsultacja wstępna: Spotkanie z terapeutą, podczas którego omawiane są zasady, oczekiwania i cele terapii. To czas na wyrażenie swoich obaw i zadanie pytań.
- Regularne spotkania: Grupa spotyka się regularnie w ustalonym miejscu i czasie. Ta regularność buduje poczucie bezpieczeństwa i ciągłości pracy.
- Bezpieczna przestrzeń: Tworzone jest środowisko oparte na szacunku, zaufaniu i poufności. Ustalone są jasne granice i zasady funkcjonowania grupy.
- Aktywne uczestnictwo: Członkowie grupy są zachęcani do dzielenia się swoimi doświadczeniami i uczuciami. Ważne jest mówienie o tym, co się dzieje „tu i teraz” w grupie.
- Feedback: Uczestnicy uczą się dawać i otrzymywać konstruktywne informacje zwrotne. To kluczowy element procesu zmiany.
- Wsparcie terapeuty: Psychoterapeuta koordynuje pracę grupy, zwraca uwagę na procesy grupowe i pomaga w osiąganiu wglądu. Nie jest jednak centralną postacią – grupa sama w sobie jest narzędziem terapeutycznym.
- Praca nad celami: Każdy uczestnik ma swoje indywidualne cele, nad którymi pracuje w kontekście grupy.
- Zakończenie: Proces kończenia terapii jest równie ważny jak jej rozpoczęcie. Daje szansę na podsumowanie zmian i przygotowanie się do funkcjonowania poza grupą.
Mity na temat terapii grupowej
- „W grupie będę musiał mówić o wszystkich swoich sekretach”: Nie ma takiego przymusu. Sam decydujesz, czym i kiedy chcesz się podzielić.
- „Terapia grupowa jest mniej skuteczna niż indywidualna”: Badania pokazują, że terapia grupowa może być równie skuteczna, a w niektórych przypadkach nawet bardziej efektywna niż terapia indywidualna.
- „W grupie będę się czuł niekomfortowo”: Początkowo może tak być, ale z czasem grupa staje się bezpiecznym miejscem, gdzie można swobodnie wyrażać siebie.
- „Moje problemy są zbyt poważne/nieistotne dla grupy”: Grupa jest zwykle zróżnicowana i każdy problem jest ważny.
Rozpocznij swoją podróż ku zmianie
Terapia grupowa to potężne narzędzie rozwoju osobistego i poprawy jakości życia. Daje szansę na głębokie zrozumienie siebie, swoich relacji i możliwość wprowadzenia realnych zmian w życiu. To inwestycja w siebie, która może przynieść długotrwałe korzyści w wielu obszarach życia.
Pamiętaj, że rozpoczęcie terapii grupowej może być wyzwaniem, ale jest to też początek fascynującej podróży ku lepszemu zrozumieniu siebie i innych. W grupie odkryjesz, że nie jesteś sam ze swoimi problemami, a dzieląc się swoimi doświadczeniami, możesz nie tylko pomóc sobie, ale także innym.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej lub umówić się na konsultację, skontaktuj się z nami. Razem możemy stworzyć przestrzeń, w której odnajdziesz siłę do pozytywnych zmian w swoim życiu. Zapraszamy do grupy terapeutycznej w gabinecie Psycholodzy na Jutrzenki.
Marzena Belniak
Autorką tekstu jest psychoterapeutka Marzena Belniak
Absolwentka Psychoterapii na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi. Członkini PPT, swoje doświadczenie zdobyła m.in w placówkach: Centrum Zdrowia Psychicznego na oddziale dziennym, Mazowieckie Centrum Zdrowia Psychicznego im. Jana Mazurkiewicza, Gizińscy Centrum Medyczne.