Pewnie nie raz słyszałeś, że „z ADHD się wyrasta”. To brzmi kojąco, bo obiecuje prostą ścieżkę — wystarczy dorosnąć. A jednak w wieku dorosłym wiele osób widzi coś innego: role się zmieniają, obowiązków przybywa, a występujące objawy ADHD nie znikają, tylko zmieniają formę. Według badań Sibleya i zespołu (2016), wskaźniki utrzymywania się objawów ADHD z dzieciństwa w dorosłości mogą sięgać od 5 % aż do 75 %, w zależności od zastosowanych kryteriów i metod oceny (Sibley et al., 2016; Sibley et al., 2021; Kessler et al., 2005). Nadpobudliwość potrafi się wyciszyć, ale trudności w koncentracji i trudności w organizacji dnia zostają jak cichy szum w tle. Dlatego bierzemy ten mit na warsztat: co naprawdę dzieje się z nami, gdy ADHD zaczyna splatać się z codziennością dorosłego życia?
Czym jest ADHD i jak zmienia się z wiekiem
ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, to zaburzenie neurorozwojowe, które wpływa na sposób funkcjonowania uwagi, kontroli impulsów i poziomu energii. Choć najczęściej diagnozowane jest w dzieciństwie, ADHD nie „wyrasta się” z wiekiem — jego objawy mogą się jednak zmieniać. U dzieci częściej zauważalna jest nadruchliwość i impulsywność, natomiast u dorosłych dominuje trudność z koncentracją, dezorganizacja, problemy z regulacją emocji. Z wiekiem osoba z ADHD uczy się też lepiej maskować objawy, co nie znaczy, że one znikają.
Przeczytaj: Fakty i mity o ADHD.
Czy z ADHD się wyrasta? Co mówią badania
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej nie jest etapem dzieciństwa, ale sposobem działania naszego mózgu. Z wiekiem jednak zmienia się jego obraz. Co istotne, pełna remisja jest rzadkością. Tylko około 21 % osób z ADHD dziecięcego osiąga pełną remisję objawów w dorosłości — reszta nadal doświadcza trudności (Michelini i in., 2016). Większość osób dostrzega raczej częściowe złagodzenie objawów, a ich nasilenie waha się wraz z wymaganiami dnia. ADHD w dorosłym życiu to nie brak silnej woli czy lenistwo, tylko neurobiologia spotykająca realne życie.
Różnice w objawach ADHD u dzieci i dorosłych
U dzieci ADHD jest częściej widoczne gołym okiem. Wiercenie się, problem ze skupieniem i usiedzeniem w miejscu oraz impulsywne reakcje są najbardziej charakterystyczne. U dorosłych ten mechanizm bardziej czuć wewnątrz niż widać na zewnątrz: gonitwa myśli, trudności w utrzymaniu uwagi i kończeniu zadań, skakanie między oknami przeglądarki czy gubienie wątku. Z wiekiem nadpobudliwość i impulsywność często słabną, podczas gdy problemy z koncentracją i organizacją potrafią się utrzymywać latami (Kessler et al., 2005; CHADD, b.d.). W praktyce obraz adhd u dorosłych jest mniej widoczny z zewnątrz, ale równie wymagający na co dzień.
Co wpływa na zmiany objawów ADHD z wiekiem
Na zmiany objawów ADHD w ciągu życia wpływa wiele czynników — zarówno biologicznych, jak i środowiskowych. Z wiekiem rozwija się mózg, zmienia się sposób życia, rosną wymagania społeczne i zawodowe, a także pojawiają się strategie kompensacyjne. To wszystko sprawia, że objawy mogą stawać się mniej widoczne, ale niekoniecznie mniej uciążliwe.
Rozwój mózgu i neuroplastyczność
Mózg dojrzewa przez całe życie. U części osób z czasem łatwiej „zatrzymać” impuls: szybciej wychwytujemy własne potknięcia i sprawniej przełączamy się z „działam” na „stop”. W badaniu Micheliniego osoby w remisji lepiej wykrywały błędy i miały silniejszą aktywację obszaru odpowiedzialnego za samokontrolę (przedni zakręt obręczy). To może tłumaczyć, czemu nadpobudliwość bywa słabsza z wiekiem.
Czynniki środowiskowe i adaptacyjne
Nie żyjemy w próżni. Na to, jak bardzo dokuczliwe są objawy, wpływa rytm dnia, sen, poziom stresu, liczba problemów, które analizujemy w głowie praktycznie non stop i to, czy mamy wsparcie. Najnowsze badania (Jiménez-Muñoz i in., 2025) potwierdzają, że ADHD często utrzymuje się w dorosłości, a jego trwałość zależy między innymi od wczesnej interwencji, nasilenia objawów oraz współwystępowania innych zaburzeń. Na część tych czynników mamy wpływ: higiena snu, prosty plan dnia, małe kroki zamiast wielozadaniowości. Z kolei psychoedukacja i terapia ADHD pomagają się wyciszyć i odzyskać balans na co dzień, nawet jeśli objawy całkiem nie znikają.
Czy z ADHD można „wyrosnąć”? – kiedy objawy naprawdę ustępują
Mit o „wyrastaniu” kusi prostotą. W praktyce częściej chodzi o zmianę formy objawów i uczenie się sposobów radzenia sobie, niż o całkowite zniknięcie trudności.
Pełna remisja vs częściowa redukcja objawów
Pełna remisja — czyli sytuacja, w której objawy ADHD przestają spełniać kryteria zaburzenia i nie wpływają na naszą codzienność — zdarza się rzadko. W zależności od ujęcia mówimy o ok. 1,4–18,5% dorosłych (Sibley i in., 2021). W innym badaniu oszacowano ją na ok. 21% — co znaczy, że większość osób nadal odczuwa trudności, choć często łagodniej niż kiedyś (Michelini i in., 2016).
Najczęstszy scenariusz? Nadpobudliwość i impulsywność z czasem słabną, a zaburzenia koncentracji i kłopoty z organizacją zostają w tle, wyraźniejsze w dniach z dużym obciążeniem (Kessler i in., 2005; Caye i in., 2016). Gdy dochodzi stres, brak snu czy nadmiar bodźców, objawy potrafią się nasilić i być bardziej widoczne (CHADD, b.d.; WebMD, b.d.).
Kto ma większą szansę na zmianę nasilenia objawów?
Niektórzy mówią: „u mnie z wiekiem jakby lżej”. Inni — że dorosłość tylko uwypukliła to, co wcześniej jakoś umykało w szkolnym rytmie. Różnice nie biorą się znikąd. Na perspektywę „łagodniejszego ADHD” wpływa kilka czynników: wczesna diagnoza ADHD i rozpoczęcie leczenia, mniejsze nasilenie objawów w dzieciństwie, brak (lub dobra opieka w razie występowania) zaburzeń współistniejących, a także stabilne środowisko i wsparcie bliskich. Najnowsze prace pokazują, że ADHD w wieku dorosłym utrwala się tam, gdzie te warunki nie były spełnione, a jest łagodniejsze tam, gdzie zadziałała wczesna interwencja i przyjazne otoczenie (Jiménez-Muñoz i in., 2025).
Konsekwencje, jeśli ADHD nie „mija”
W dorosłości występujące objawy ADHD rzadko rzucają się w oczy. Zazwyczaj objawiają się zbyt późną odpowiedzią na ważny e-mail, niedokończonym zadaniem, entuzjastycznie złożoną obietnicą pod wpływem emocji, której później unikamy jak ognia. To gonitwa myśli i poczucie, że uwaga przecieka nam przez palce. I nie jest to kwestią charakteru, a sposobem działania układu nerwowego.
Wyzwania w relacjach, pracy, emocjach
Z wiekiem objawy ADHD mogą się zmieniać – nadpobudliwość często maleje, natomiast problemy z koncentracją i impulsywnością bywają bardziej subtelne, lecz wciąż wpływają na funkcjonowanie (CHADD, b.d.). W praktyce oznacza to mniej widocznego „wiercenia się”, a więcej codziennych potknięć: zapominania, przerywania, gubienia wątku.
Ryzyko wtórnych problemów (np. depresja, lęk, niska samoocena)
Kiedy latami słyszysz „wystarczy się zorganizować”, łatwo zacząć myśleć o sobie bardzo surowo. Nierozpoznane lub nieleczone trudności w koncentracji i deficyt uwagi potrafią pociągnąć za sobą kaskadę: przeciążenie, niską samoocenę, wstyd, wycofanie, a z czasem — obniżony nastrój i lęk. Codzienność dorosłych to dodatkowe wzmacniacze objawów: niedosypianie, multitasking, nadmiar bodźców. Choć niektóre objawy ADHD mogą się wyciszać z wiekiem, wiele osób nadal odczuwa skutki zaburzenia, zwłaszcza pod wpływem stresu lub przeciążenia (WebMD, b.d.).
ADHD w wieku dorosłym to kompas: pokazuje, w które obszary wymagają najwięcej troski — sen, rytm dnia, regulacja bodźców, życzliwe planowanie i mądre wsparcie.
Co możesz zrobić — wsparcie dla osób dorosłych z ADHD
Nie potrzebujesz twardej dyscypliny. Potrzebujesz zrozumienia, jak działa Twój układ nerwowy i jak możesz z nim współpracować. Diagnostyka ADHD u dorosłych porządkuje obraz i jest pierwszym krokiem do wyrozumiałości wobec siebie i przede wszystkim poczucia ulgi. Zamiast surowego „powinienem dawać radę” pojawia się w końcu pytanie „co może mi pomóc?”. Diagnoza psychologiczna nie jest testem, czy jesteś wystarczająco zorganizowany. To sprawdzenie, jak objawy niezdiagnozowanego ADHD wpływają na Twoje życie. Dla części osób to także moment, by spojrzeć wstecz: dzieci diagnozowane z ADHD często dorastają w poczuciu, że muszą bardziej się starać. A tu nie chodzi o to, by stać się kimś innym. Chodzi o trafną diagnozę osób dorosłych i o to, by mózg dostał odpowiednie warunki do pracy. Leczenie ADHD u dorosłych najczęściej łączy dwa tory: farmakoterapię (u części osób pomagają leki psychostymulujące, u innych — atomoksetyna) oraz psychoterapię i codzienne strategie. Terapia poznawczo-behawioralna uczy, jak upraszczać zadania, budować rytuały startu i końca pracy oraz pracować z prokrastynacją.
Grupa wsparcia i sposoby na wspieranie siebie
Czasem najbardziej pomaga usłyszenie: „mam podobnie”. Grupa wsparcia daje przestrzeń, w której można mówić o codzienności bez wstydu: o trudnościach w relacjach, planach, które się nie powiodły, o tym, jak koncentracja uwagi potrafi zniknąć w sekundę, a innym razem zamienia się w hiperfokus. Wspólna praca porządkuje nawyki, wzmacnia sprawczość i realnie poprawia jakość życia osób dorosłych. Jeśli czujesz, ze to jest to, czego potrzebujesz, dołącz do naszej Grupy wsparcia dla dorosłych z ADHD.
Czy ADHD mija z wiekiem?
Choć wyrastanie z ADHD brzmi kusząco, to mit. Objawy mijają tylko u garstki osób. W tym przypadku działanie i sięgnięcie po odpowiednie wsparcie daje dużo więcej korzyści i ulgi niż czekanie, aż objawy miną. Jeśli w tym tekście zobaczyłeś/aś kawałek siebie — zrób dziś pierwszy krok. Napisz do nas i poczuj prawdziwą zmianę.
Źródła:
- Sibley, M. H., Pelham, W. E., Molina, B. S. G., et al. (2016). Defining ADHD Symptom Persistence in Adulthood: Illustrative Approaches and Reported Prevalence. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 45(4), 419–431. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5809153/
- Michelini, G., Kitsune, G. L., Cheung, C. H. M., et al. (2016). Attention‐Deficit/Hyperactivity Disorder Remission Is Linked to Better Neurophysiological Error Detection and Anterior Cingulate Cortex Activation. Biological Psychiatry, 79(12), 1013–1020. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5120985/
- Jiménez-Muñoz, L., García-Moreno, L. M., et al. (2025). Persistence of ADHD into adulthood and associated factors. Revista de Psiquiatría y Salud Mental. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1134593424000897
- Van der Plas, N. E., et al. (2025). Predictors of Adult Persistence Rates in ADHD: A Meta-Analytic Review. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0890856725002151
- Kessler, R. C., Adler, L., Barkley, R., et al. (2005). Patterns and Predictors of ADHD Persistence Into Adulthood: Results From the National Comorbidity Survey Replication. Biological Psychiatry, 57(11), 1442–1451. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2847347/
- Sibley, M. H., et al. (2021). Variable Patterns of Remission From ADHD in Adulthood. Journal of Clinical Psychiatry, 82(1), 20m13582. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC8810708/
- Caye, A., Spadini, A. V., Karam, R. G., et al. (2016). Life Span Studies of ADHD—Conceptual Challenges and Predictors of Persistence and Outcome. Current Psychiatry Reports, 18(12), 111. https://moffittcaspi.trinity.duke.edu/sites/moffittcaspi.trinity.duke.edu/files/CurrentPsyhRpt_2016_LifeSpan_0.pdf
- WebMD. (n.d.). Can Adult ADHD Go Into Remission? https://www.webmd.com/add-adhd/adult-adhd-remission
- CHADD. (n.d.). ADHD Changes in Adulthood. https://chadd.org/adhd-weekly/adhd-changes-in-adulthood/
